Aranđelovac i Topola

Upoznajte Šumadiju

Ime je prema nekim izvorima dobila po nepreglednim gustim šumama koje su sve do polovine 19. veka pokrivale veliki deo njene teritorije.

Šumadija se nalazi u centralnoj Srbiji, a preseca je reka Velika Morava i saobraćajni koridor 10 . Region obuhvata 5.000 kvadratnih kilometara, što je 5,6 procenata teritorije Srbije. U Šumadiji živi oko 500.000 stanovnika, od kojih je 60 procenata gradskog življa. U privredi šumadijskog okruga posluje oko tri hiljade preduzeća, a posmatrano po delatnostima, najveći broj je iz oblasti trgovine i industrije. U strukturi društvenog proizvoda značajno mesto zauzimaju industrija, poljoprivreda i trgovina.

Šumadija je jedan od najšarmantnijih krajeva Srbije. Naročito je zanimljiv Aranđelovac sa širom okolinom. Nedaleko od Aranđelovca nalaze se Topola i Oplenac sa mauzolejom i vinarijom srpskih kraljeva iz dinastije Karađorđević.

Aranđelovac

Boravak u prirodi, na čistom vazduhu, zdrava hrana, glavni su motiv da se napravi predah od gradske vreve i užurbanog života. Aranđelovac, koji je na sat vožnje od Beograda, idealno je mesto za kratak odmor. U poslednje tri godine, od renoviranja hotela Izvor, kategorisanog sa pet zvezdica i izgradnje akva parka, Aranđelovac posećuje sve veći broj domaćih i stranih turista.

Prirodne lepote ovog mesta su planine Bukulja i Venčac. Oaze stoletnih bukovih šuma, pitomih brežuljaka i livada. Sa 696.metara nadmorske visine Bukulja je idealna za visinske pripreme sportskih ekipa, dok ljubitelji pešačenja do vidikovca stižu dobro označenim pešačkim stazama. Venčac, takođe bogat šumom, mnogo je poznatiji po ogromnim rezervama mermerne rude. Tu je još početkom prošlog veka počeo da radi majdan odakle su otpremani blokovi u sve krajeve sveta. Venčački mermer je ugrađen u Belu kuću u Vašingtonu i spomenik Slobode u Njujorku. Od njega je sazidan i mauzolej na Oplencu, zadužbina kralja Petra I Karađorđevića u kojoj su sahranjeni članovi kraljevske porodice.

Aranđelovac je jedinstven i zbog Bukovičke banje, parka koji se nalazi u centru grada u kome je izvorište lekovite mineralne vode Knjaz Miloš, nazvane po knezu Milošu Obrenoviću, na čiji zahtev je dopremana u bocama na dvor- priča turistički radnik Dragica Veličković.

“Park se prostire na oko 22 hektara, a poznat je po izvorima i skulpturama od venčačkog belog kamena. To je na Balkanu jedinstvena izložba na otvorenom. U obilazak se uvek kreće od Starog zdanja, zadužbine Mihaila Obrenovića iz 1865. godine, koja je u fazi rekonstrukcije”.

To je reprezentativni primer arhitekture srpskog romantizma, sagrađen u vreme kada je Bukovička banja bila jedno od najbolje uređenih balneoturističkih naselja. Tu je i specijalna bolnica za rehabilitaciju u kojoj se leče razna gastro oboljenja, dok se u rekreacionom delu, kao i u hotelu Izvor, pružaju velnes i spa usluge. U letnjem periodu, u banjskom parku se organizuje smotra Mermer i zvuci, kao i simpozijumi Beli venčac i Svet keramike. Najlepši radovi od keramike mogu se razgledati u Narodnom muzeju, gde se čuvaju brojni eksponati iz oblasti paleontologije, arheologije i etnologije, istorije grada i okoline od kamenog doba do naših dana. U Muzeju centralno mesto zauzima skelet medveda, sastavljen od fosilizovanih kostiju koje su pronađene u pećini Risovača, koja je na ulazu u grad i otvorena je preko cele godine za posete. Kamene i koštane alatke potvrđuju da je pećina u srednjem razdoblju starijeg kamenog doba bila stanište neandertalskih lovaca.

O prošlosti i važnim datumima iz srpske istorije, važna svedočanstva se mogu videti u selu Orašac, nadomak Aranđelovca. To je mesto gde je na Sretenje 15.februara 1804. godine postignut dogovor o podizanju Prvog srpskog ustanka, a Karađorđe proglašen vrhovnim voždom. U znak sećanja na ovaj događaj, podignuti su crkva, škola, muzej, skulptura Karađorđa i spomen-česma u Marićevića jaruzi, a datum se slavi i kao Dan državnosti Srbije.

Pećina Risovača

U zatalasanoj Šumadiji, na ulazu u Aranđelovac, nalazi se pećina Risovača, među naučnicima poznata kao podzemni muzej paleolita. U njoj su pronađeni fosilni ostaci velikog broja životinja, koje su za vreme poslednjeg ledenog doba živele u stepama današnjeg brda Risovača.

U Srbiji ima veliki broj pećina od kojih je samo neznatan broj istražen. Svaka je po nečemu posebna, a Risovača je zbog nekih karakteristika proglašena za spomenik prirode prve kategorije i kulturno dobro od izuzetnog značaja. Otkrivena je slučajno, 1953. godine, rušenjem 20. metara ulaznog dela, jer se nije znalo da u risovačkom brdo postoji pećina. Tada je i zaštićena kao arheološko nalazište, a tri decenije kasnije, pećina dobija na značaju kao spomenik prirode. U samoj pećini se nalaze rekonstrukcije pračoveka, praistorijskog lovca tipa neandertalca, urađene u prirodnoj veličini. Nekadašnji čovek koji je tu živeo bio je naš davni predak, a naučnici kažu da su tu živeli i homo sapiensi koji su mogli uporedo da žive sa čovekom tipa nenandertalac.